Συνέντευξη του γνωστού οδηγού αγώνων αυτοκινήτων, Ιδρυτή της Σχολής Οδικής Συμπεριφοράς «Ιαβέρης», κ. Τάσου «Ιαβέρη» Μαρκουίζου, στο Athens Hot Spots. Ο Ιαβέρης δεν μασάει τα λόγια του. Οι χαρακτηρισμοί για όλους μας που κρατάμε τιμόνι είναι ακραίοι, όμως, ποιος μπορεί να κατηγορήσει τον άνθρωπο που έχει ταυτίσει την ζωή του με την ασφαλή οδήγηση;
Κύριε Ιαβέρη, ο καιρός ιδιαίτερα τώρα το Φθινόπωρο αλλάζει συνεχώς, έχουμε ανέμους, βροχές. Αλλάζουν άραγε και τα μυαλά μας όταν οδηγούμε και όταν βρισκόμαστε με το τιμόνι στο χέρι;
Σωστά το είπες, τα μυαλά δεν αλλάζουν, έχουνε μονίμως ομίχλη. Διότι στο μυαλό του καθενός «βόσκει» η αγωνία του ή τα γουσταρίσματά του. Είναι αυτό που έχουμε χαρακτηρίσει για τον άνθρωπο που έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, ότι φεύγοντας το πρωί από το σπίτι, πριν κλείσει την πόρτα θα έπρεπε να σκέφτεται τις αγκαλιές, άρα όταν μπαίνει στο αυτοκίνητο θα πρέπει να έχει βγάλει το σύννεφο και την ομίχλη και την μπίχλα και να είναι focused στον δρόμο και να μην έχει στο νου του τα λεφτά που θα πρέπει να πληρώσει, ότι «δήθεν» το απόγευμα, εντός εισαγωγικών, πρέπει να φτάσω σπίτι με λεφτά στο χέρι. Γιατί το χειρότερο, για τα παιδιά είναι να μην φτάσεις καν εσύ στο σπίτι. Από την ώρα λοιπόν που κάποια στιγμή έρχεται να προστεθεί το κομμάτι της κλιματικής αλλαγής, γιατί απ’ ότι βλέπω δεν είναι φυσιολογική η κατάσταση, αλλά γενικότερα με τις βροχές, λέω όταν βρέχει, ένας άνθρω- πος που ξέρει ότι ο δρόμος διπλασιάζει τη γλίστρα του πρέπει να μειώσει κατά 50% την ταχύτητά του. Και να είναι πολύ πιο συγκεντρωμένος, πολύ σιγά, πολύ προσεκτικά. Βέβαια, πριν ξεκινήσει, όσοι δεν έχουν αλλάξει ήδη λάστιχα, τα «τρώνε» όλα μαζί, θα έπρεπε να το κάνουν ήδη και να αλλάξουν τα λάστιχά τους γιατί ξεκινάει η περίοδος της «σουπεργλίστρας». Έτσι έχοντας πάντα κατά νου το γνωστό που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ότι βάζουμε στο αυτοκίνητο ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε γιατί είναι ένα χρημα- τοκιβώτιο, των πιο ανεκτίμητων αξιών, ποια διαμάντια και ποια χρυσάφια, τα παιδιά. Τα παιδιά είναι μέσα στα αυτοκίνητα, τα παιδιά θα έπρεπε να είναι φυλαγμένα με απόλυτη προστασία, όπως βάζεις ένα ακριβό πετράδι ή ένα ακριβό ρολόι σε μια ειδική κασε- τίνα, πρέπει το παιδί να είναι στο παιδικό του κάθισμα, σωστά τοποθετημένο. Να μην είναι οι γονείς μέσα στο όχημα «χύμα στο κύμα», να μην μιλάνε στα κινητά τηλέφωνα όπου υστερούν ήδη να αντιδράσουν. Τα γνωστά, τα ραδιόφωνα και οι μουσικές και τσιγαριλίκια και όλα αυτά. Και αυτό βγαίνει στον δρόμο καθημερινά βέβαια, για τον κάθε πολίτη που φεύγει το πρωί που θέλει να πάει στην δουλειά του και να γυρίσει το απόγευμα στις αγκαλιές στου σπιτιού του, κάπως έτσι νομίζω.
Μιλήσατε για τις βροχές, θα λέγατε το ίδιο και για τους ανέμους;
Ναι, θα έλεγα βέβαια, ότι εάν κινείσαι με μικρότερες ταχύτητες, πράγματι οι πλευρικοί άνεμοι, επειδή τα περισσότερα αυτοκίνητα έχουν μειωμένη αεροδυναμική, ήδη με τέτοιες ταχύτητες 6, 7, 8, 9, 10, 11 ριπές, μετακινείται και μια τέτοια κίνηση. Φυσιολογικά θα έπρεπε να το αφήσεις να γίνεται από μόνο του σε ένα αυτοκίνητο, μια ριπή που παύει και ξανάρχεται, δεν έχει στρίψει το τιμόνι οπότε εάν κάνεις την κίνηση του τιμονιού είναι το πιο πιθανόν να εμπλακείς τώρα, για αυτό λέω μικρές ταχύτητες, σταθερό το τιμόνι. Ο αέρας δεν πρόκειται να σηκώσει στον αέρα, εκτός κι εάν μιλάμε για ανεμοστρόβιλο. Ελπίζω αυτό που θα κάνει σβούρες εδώ, στο Ιόνιο, δεν νομίζω να έχει καμία σχέση με τους αμερικάνικους γιατί εκεί σηκώνει τα αυτοκίνητα και τα στέλνει ταξίδι, ας πούμε. Το νερό και τις πλημμύρες, όταν βρέχει πολύ, τα ρυάκια να έχουμε κατά νου, ότι εκτός από την γλίστρα μπαίνουμε και στην διαδικασία της υδρολίσθησης, δηλαδή, τα λάστιχα δεν προλαβαίνουν να διώξουν από κάτω μέσω των τακουνιών τους την υποκείμενη ποσότητα νερού και ανεβαίνει πάνω και κάνει σκι. Όταν κάνει σκι, δεν έχεις τιμόνι, δεν έχεις τίποτε, ας πούμε. Μικρές ταχύτητες λοιπόν, 50% κάτω, για εμένα η συνταγή είναι βρέχει, 50% πιο αργά.
Λοιπόν, κύριε Ιαβέρη ζήσαμε το καλοκαίρι σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας και αναφέρω ενδεικτικά την Πελοπόννησο και την Κέρκυρα, το φαινόμενο, γιατί για την χώρα μας είναι φαινόμενο, του να δίνουν οι οδηγοί προτεραιότητα στον πεζό, είτε υπάρχει κόκκινο, είτε πράσινο στον πεζό να περάσει, είτε στη διάβαση, είτε όχι. Εκτιμάτε ότι κάτι αλλάζει; Ότι κάτι έρχεται το οποίο να μας δίνει αισιοδοξία στον τρόπο που οδηγούμε;
Ίσως, αλλά θα ήθελα να πω ότι από την ώρα που σταματάς και δίνεις ας πούμε την προτεραιότητα που έχει ο πεζός, για εμένα θα έπρεπε να μην καταργηθούν οι προτε- ραιότητες. Δηλαδή από την ώρα που υπάρχει κόκκινος πεζός, θα κάτσει ο πεζός να περιμένει, δεν μπορεί να αλλάξει άρδην όλο το σύστημα θα γίνει μπουρδούκλωμα και θα γίνει πολύ μεγάλο τρακάρισμα. Λοιπόν, από την ώρα όμως που μπορεί να περάσει, δεν έχει κόκκινο, και έχει Γρηγόρη και όχι Σταμάτη, και είναι μια διαγράμμιση και η ευγένεια λέει ότι προηγείται ο πεζός, γιατί ο πεζός αυτός είναι ο πάππους σου είναι το παιδί σου. Θα έπρεπε, την ώρα που σταματάς για να του δώσεις προτεραιότητα, να έχει ελέγξει μέσα από τους καθρέπτες του ότι πίσω του δεν έρχεται κάποιο μηχανάκι σφήνας που με διπλά και τριπλά χιλιόμετρα, οπότε τον έχεις βάλει σε πλήρη έκθεση κίνδυνου. Θέλω να πω ότι είναι βαριά η ευθύνη την ώρα που σταματάς. Βεβαίως, δεν πας να τον πατήσεις, αλλά εάν κανείς μπει σε αυτή τη διαδικασία παρατηρείς κιόλας ακόμα κι εάν προσπαθείς να του δώσεις μηνύματα ας πούμε, ή να προχωράς πολύ σιγά, θέλει λίγο προσοχή. Έχουν γίνει πάρα πολλά τέτοια που παρασύρθηκαν και χτυπήσανε πεζοί, που νόμιζαν ότι πήραν την προτεραιότητα που τους έδωσε ο οδηγός του αυτοκινήτου, κι άλλο αυτοκίνητο από την δεξιά του πλευρά ή με μηχανάκι τους παρέσυρε και τους κομμάτιασε.
Ένα πραγματικά πολύ θλιβερό γεγονός είναι ότι βλέπουμε στους δρόμους συχνά σκοτωμένα ζωάκια, σκυλάκια και κυρίως γατάκια. Πώς μπορούμε να κάνουμε μια έκκληση στους οδηγούς για επιπρόσθετη προσοχή;
Δηλαδή επιπρόσθετη προσοχή για τα ζώα, ήδη είναι απροστάτευτοι οι άνθρωποι. Ήδη δεν προστατεύονται από τη νοοτροπία και την αφηρημάδα και τη μαγκιά όπως λέω εγώ, των Ελλήνων που το μυαλό τους είναι πηγμένο και δεν βλέπει αυτά που κοιτάνε τα ματιά που έχουμε πει. Αυτός είναι ο μη συνειδητοποιημένος άνθρωπος, για το πόσο κίνδυνο έχει να αντιμετωπίσει. Τώρα εάν αυτός ο άνθρωπος δεν σέβεται ότι τα παιδιά του θα μείνουν ορφανά, εάν τον πατήσει μια νταλίκα, λέτε να τον ευαισθητοποιήσουμε μέσω των μικρών ζωών; Μακάρι. Γιατί βεβαίως μπορώ να σου πω, έχω γνωρίσει κατά καιρούς στο παρελθόν ζωόφιλους οι οποίοι στο δρόμο ήταν ψιλόκακούργοι, όσον αφορά με τον τρόπο που οδηγούσανε. Αλλά εντάξει εγώ σκεφτόμουνα ταξίδευα σε ένα βουνό για να έρθω στο σπίτι που μένω στις Αφίδνες και έβλεπα κάποια στιγμή διάφορα ζωάκια και διάφορα, σκυλάκια βασικά και λέω ότι και αυτά έχουν το ίδιο δικαίωμα ύπαρξης πάνω στον πλανήτη. Είναι πλάσματα. Εμείς δεν είμαστε φιλοξενούμενοι, δεν ήρθαμε από κάπου αλλού. Κομμάτι του πλανήτη είμαστε και δεν καταλαβαίνω γιατί κομπάζουμε ότι είμαστε κάτι παραπάνω. Δηλαδή σαφώς, πρέπει να προσέχεις όσο μπορείς, ειδικά στις γειτονιές, που βγαίνουνε παιδάκια, γιαγιάδες, παππούδες ή ζωάκια.
Το ερώτημα είναι κοινότοπο, αλλά πραγματικό. Πως προετοιμάζουμε το αυτοκίνητό μας για το φθινόπωρο, για το χειμώνα, για δύσκολες καιρικές συνθήκες που μπορεί να αντιμετωπίσουμε;
Πρέπει να συνειδητοποιήσεις, ότι συνεχίζεις κάποια στιγμή. Δεν είναι μόνο το φθινόπωρο, είναι και το καλοκαίρι και είναι και όλες οι εποχές της χρονιάς, που ο κίνδυνος στο δρόμο με βάση τους αριθμούς που προκύπτουν, είναι τρομακτικός. Άρα πρέπει το αυτοκίνητο, επειδή βρίσκει κάποιες συνθήκες, το Σεπτέμβρη-Οκτώβρη, είπαμε τα λάστιχα. Αυτό που σε φέρνει σε επαφή με το δρόμο, με τις σωστές πιέσεις. Πρέπει να κοιτάζει κάποιος και τις πιέσεις καθώς δεν μπορείς να τα έχεις τα λάστιχα ξεφούσκωτα ή «τούμπανο». Να ρίξεις μια ματιά στα αμορτισέρ σου, αλλά αυτά θα έπρεπε να τα έχεις κοιτάξει όλα, γιατί μέσα στο αυτοκίνητο κουβαλάς τις αγάπες σου.
Και εδώ υπάρχει μια νοοτροπία, κυρίως τη βλέπουμε τώρα τα τελευταία χρόνια, ότι στάζει το αυτοκίνητο το αφήνουμε, έχει ένα μικρό θόρυβο το αφήνουμε. Και η μικρή ζημιά γίνεται μεγάλη ζημιά. Έχουμε μια ένδειξη στο ταμπλό, την αφήνουμε και λέμε θα φτιαχτεί από μόνη της. Ίσως αυτό θα πρέπει να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι σε μερικά πράγματα, αν δεν σεβόμαστε τη ζωή μας, τουλάχιστον ας σεβαστούμε την τσέπη μας γιατί αυτό εξελίσσεται από μικρή ζημιά σε πολύ μεγάλη ζημιά.
Κοιτάξτε το κόστος είναι κάτι που το προλαβαίνεις στην αρχή. Όλα δεν είναι αυτά θέμα πρόληψης; Ένα τροχαίο θα το προλάβαινες μέσω ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης έτσι ώστε να αμυνθείς έτσι και να προλάβαινες τη δυστυχία. Μία πυρκαγιά, έναν άνεμο φωτιάς αν μπορούσε κάποιος άμεσα να τον σβήσει με ένα ποτήρι νερό ή ένα κουβά νερό πριν εξελιχθεί σε ανίκητη φλόγα, θα μπορούσαν όλα να ελεγχθούν. Όλα νομίζω είναι θέμα ενημέρωσης, τα εμβόλια, οι ιώσεις. Το προλαβαίνεις και με ένα εμβόλιο, δεν είναι ανάγκη να νοσήσεις και να πας στη ΜΕΘ. Είμαστε άνθρωποι οι οποίοι ειδικά, όχι μόνο εμείς αλλά όλοι οι πολίτες του πλανήτη, κάπου υστερούν. Δεν νομίζω ότι υπάρχει λαός με πραγματικά κορυφαία αντίληψη, ίσως οι βόρειοι. Εμείς είμαστε πάντα του μετρίου.
Και δεν μπορούμε να πηγαίνουμε το αυτοκίνητό μας με γερανό κάθε φορά στο συνεργείο.
Και ας μετρήσουμε λοιπόν, αφού θεωρούμε το χειρότερο πράγμα στη ζωή μας το άδειασμα του πορτοφολιού, ας το κάνουμε αυτό έτσι ώστε να προλάβουμε όλα αυτά τα κοστολόγια, στα οποία η τρίχα γίνεται τριχιά.
* Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson
