Το Big Brother έγινε instant TV hit όταν πρωτοπροβλήθηκε τον Σεπτέμβρη του 2001 στην Ελλάδα. Εκατομμύρια από εμάς συντονιστήκαμε για να παρακολουθήσουμε το – μερικές φορές ξεκαρδιστικό, μερικές φορές καταθλιπτικό – θέαμα ξένων μεταξύ τους ανθρώπων να συμβιώνουν ο ένας με τον άλλον σε ένα σπίτι γεμάτο κάμερες.
Το concept είναι τόσο απλό που σε κάνει να απορείς πως κάποιος δεν το σκέφτηκε νωρίτερα. Μόνο που το σκέφτηκε, το μακρινό 1949, μισό αιώνα πριν την προβολή του πρώτου Big Brother. H «βάση» για την σύλληψή της παγκοσμίου φήμης εκπομπής ήταν ένα κλασικό μυθιστόρημα, το «1984».
Γραμμένο από τον Βρετανό συγγραφέα Τζώρτζ Όργουελ, το βιβλίο προσφέρει μια δυστοπική εικόνα σ’ένα ζοφερό μέλλον όπου οι πολίτες είναι υπό συνεχή επιτήρηση του κράτους και όπου η κυβέρνηση έχει απόλυτη εξουσία.
Το αντικομμουνιστικό βιβλίο, που διαδραματίζεται το έτος 1984, αφορά στον αγώνα ενός ανθρώπου ενάντια σ’ένα κράτος που αγαπάει τα κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης – και μια πανίσχυρη φιγούρα, τον Big Brother.
Εν τω μεταξύ, το show που έχει πια σφυριλατηθεί στη συνείδησή μας σαν το απόλυτο reality – και που έκανε πρεμιέρα πρόσφατα στη «νέα εποχή» του από την τηλεόραση του ΣΚΑΙ – έχει να κάνει με την συμβίωση ανθρώπων σε ένα σπίτι κάτω από το άγρυπνο μάτι ενός πανταχού παρόντα μεγάλου αδερφού, με τις κάμερες να ρολάρουν 24/7 σε κάθε δωμάτιο.
Στην τηλεοπτική εκπομπή, ο Big Brother είναι μια αόρατη, σχεδόν «θεϊκή» φιγούρα, που ελέγχει τις ζωές και τα συναισθήματα των συγκατοίκων, παραχωρώντας προνόμια ή επιβάλλοντας τιμωρίες.
Ακριβώς όπως και στο βιβλίο, αν κάποιος κάνει ποτέ λάθος, ο Big Brother το γνωρίζει και ταυτόχρονα είναι το μόνο άτομο που μπορεί να μιλήσει ποτέ ο παίκτης που να μην είναι συγκάτοικος.
Όπως οι πολίτες στο βιβλίο του Όργουελ, έτσι και οι συγκάτοικοι του Big Brother ενθαρρύνονται να ανταγωνίζονται ο ένας στον άλλο και – σε αυτήν την περίπτωση, για να διατηρήσουν τη θέση τους στην εκπομπή.
Και ακριβώς όπως το βιβλίο οραματίστηκε έναν κόσμο όπου όλοι παρακολουθούνται διαρκώς, δεν υπάρχει κανένας τρόπος οι διαγωνιζόμενοι της εκπομπής να μπορέσουν κατα τη διαμονή τους να ξεφύγουν από τις κάμερες στο σπίτι του Big Brother.
Φυσικά, το βιβλίο και η τηλεοπτική εκπομπή δεν είναι ακριβώς ίδια. Το βιβλίο έχει ένα πολύ πιο ζοφερό τέλος από το εν λόγω reality, το οποίο ολοκληρώνεται με έναν τυχερό να στέφεται νικητής (και κατά πολύ πιο οικονομικά ανεξάρτητος και δημοφιλής)
Όμως, πολλές άλλες πτυχές της εκπομπής, όπως οι άνθρωποι που «εξαφανίζονται» (αποχωρούν από το σπίτι μετά από ψηφοφορία αν δεν ικανοποιούν το κοινό), είναι σαφώς εμπνευσμένες από το σκοτεινό μυθιστόρημα.
Και ο Μεγάλος Αδελφός τόσο στην εκπομπή όσο και στο βιβλίο δεν θα μπορούσε να είναι πιο ίδιος.
Ευτυχώς όμως για τους συγκατοίκους, η διαμονή δεν είναι καθόλου άσχημη. Το σπίτι διαθέτει όλες τις ανέσεις ενός σύγχρονου καταλύματος, με πολύ ωραίους χώρους – τόσο διακοσμητικά όσο και πρακτικά – πισίνα, μια λειτουργική κουζίνα και ένα αποκλειστικό υπνοδωμάτιο που θα μπορεί να κερδίζει κάποιος σε εβδομαδιαία βάση.
Για την ιστορία, το ολλανδικής προέλευσης reality στα 20 του χρόνια έχει «φιλοξενήσει» 7.152 συγκατοίκους, έχει στέψει 471 νικητές από 80 χώρες, έχει κάνει «προξενιό» σε 55 ζευγάρια των οποίων ο έρωτας γεννήθηκε μέσα στο σπίτι του και έχει γίνει η αφορμή για 5 γάμους.
Στην εποχή του κορονοϊού, το «πείραμα» δεν είναι τόσο ο εγκλεισμός, όσο η αποχή από τα κοινωνικά δίκτυα. Θα παρακολουθήσουμε με ενδιαφέρον το ανανεωμένο, σύγχρονο Big Brother του 2020, γιατί όπως κάθε άλλο Big Brother άλλωστε, είναι ένας μικρόκοσμος της κοινωνίας μας και ένας «καθρέφτης» της εκάστοτε εποχής.
