Η γέννηση του internet στις αρχές των 90’s και η ολοένα αυξανόμενη «εισβολή» του στις ζωές μας ξεκίνησε μια επανάσταση ιστορικών αναλογιών τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στις προσωπικές μας ζωές. Διέλυσε εταιρείες-ηγεμόνες στη διανομή, το λιανεμπόριο, τα media, την οικονομία και σχεδόν κάθε άλλη βιομηχανία, εγκαθιδρύοντας μια νέα γενιά επιχειρηματιών που είχαν την οξυδέρκεια (ή την τύχη) να καβαλήσουν αυτό το νέο τεχνολογικό «κύμα». Ο ρυθμός με τον οποίο μέσα σε 2 μόλις δεκαετίες οι ζωές μας μεταμορφώθηκαν φαντάζει – για τους πιο παλιούς έστω – σαν σίφουνας, και αν μας απέδειξε κάτι όλο αυτό το διάστημα, είναι ότι αυτό που έχουμε βιώσει είναι μόνο η αρχή.
Τώρα ξέρουμε: Οι τελευταίοι πυλώνες της αναλογικής εποχής, τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις που πεισματωδώς απέφευγαν την ψηφιακή τους μεταμόρφωση, όπως οποιοσδήποτε αρνείτο μέχρι τώρα να αξιοποιήσει τα ψηφιακά κανάλια και εργαλεία για τις ανάγκες του, με την εμφάνιση του COVID-19 «έμεινε πίσω». Όπως είπε ο Satya Nadella, Διευθύνων Σύμβουλος της Microsoft στο συμβούλιο μετόχων τον περασμένο Απρίλιο, «Είδαμε μια ψηφιακή μεταμόρφωση 2 χρόνων να λαμβάνει χώρα μέσα σε 2 μόλις μήνες». Η εστίαση εστίασε όλες της τις ελπίδες στα delivery apps, οι εταιρείες και η εκπαίδευση έκαναν το zoom τον ακρογονιαίο λίθο της λειτουργίας τους, το λιανεμπόριο εξαναγκάστηκε σε μια πλήρη ψηφιακή επανεφεύρεση με e-shops. 25 χρόνια μετά από την δημιουργία του internet, τίποτα δεν είναι πια το ίδιο (και δεν θα είναι ποτέ).
Μη μου πείτε ότι δεν το βλέπατε να έρχεται. Όταν πλέον παρατηρείς τα παιδιά αντί να παίζουν «μακρυά γαϊδούρα» στις αλάνες, να είναι παραταγμένα μ’ένα τάμπλετ ή κινητό, αποσβολωμένα με τα τεκταινόμενα της οθόνης τους, μιλώντας μόνο με τους συνομίληκούς τους για σκορ, xp και ικανότητες του ψηφιακού χαρακτήρα τους, όταν η ουσιαστική επικοινωνία αντικαθίσταται από σύντομα ανόητα βιντεάκια στο Tik-tok, όταν το σχόλιο σ’ένα post είναι το σύγχρονο catching-up, τότε κάτι πάει πολύ λάθος (αλλά αυτό είναι θέμα για άλλη συζήτηση).
Η εποχή της πληροφορίας έβαλε τα θεμέλια για την εποχή της αλίευσης της προσωπικών δεδομένων
Το επίκεντρο κάθε ιντερνετικής συνδιαλλαγής είναι τα cookies. Τα cookies είναι το ψηφιακό μας αποτύπωμα, οι προτιμήσεις μας, οι επιλογές μας, ένα προφίλ της online συμπεριφοράς μας, μέσω του οποίου κάθε διαφημιστής μπορεί να μας προσφέρει (με το αζημείωτο) εξατομικευμένες αγοραστικές προτάσεις. Πλέον υπάρχουν τα εργαλεία, οποιοσδήποτε το επιθυμεί να αποκτά πρόσβαση σε αυτά τα ψηφιακά προφίλ, με λίγα λόγια για τα κοινωνικά δίκτυα το προϊόν δεν είναι άλλο παρά εμείς και οι πληροφορίες μας. Και πλέον η διαδικασία για τον εκάστοτε επιχειρηματία να απευθυνθεί στο target κοινό του είναι πιο οικονομική από ποτέ.
Αλλά οι βλέψεις του Facebook, της Google, του Netflix δεν σταματούν εκεί. Μέσω των αλγορίθμων τους, μπορούν να σου παρέχουν εμπειρίες κομμένες και ραμμένες στις προτιμήσεις σου, πριν καν τις αναζητήσεις. Μέσω της αχανούς υπολογιστικής ισχύος τους, της στρατιάς των προγραμματιστών, των petabytes πληροφορίας και δεδομένων έχουν αλλάξει άρδην το τοπίο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Αλλά και σε άλλες βιομηχανίες, η τεχνητή νοημοσύνη απλοποιεί μέρα με τη μέρα διεργασίες που μέχρι πρότινος είχανε την ανθρώπινη επίβλεψη. Η Amazon έχει τελειοποιήσει το λογισμικό της τόσο, που οι παραγγελίες ανατίθενται στους οδηγούς και τους μεταφορείς της από υπολογιστές. Το ίδιο συμβαίνει και στην Uber (ή το Beat στην Ελλάδα) που βάσει location του πελάτη και του taxi εξάλειψε οποιονδήποτε ανθρώπινο μεσάζοντα, κι ουσιαστικά τρέχει στο «ρελαντί».
Τα παραπάνω έχουν αυξήσει και στην αντιπέρα όχθη τις απαιτήσεις των πελατών. Όλοι μας περιμένουμε το καλύτερο προϊόν, με την καλύτερη εμπειρία και το καλύτερο customer service, ΤΩΡΑ. Με αμέτρητα προσωπικά δεδομένα και τις υποδομές για να αξιοποιηθούν αυτά στο έπακρο, τι άλλο θα δημιουργήσουν οι επιχειρήσεις και τα brands του αύριο για να ικανοποιήσουν τον ανυπόμονο και ολοένα και πιο ανικανοποίητο πελάτη του αύριο; Που οδηγείται η ανθρωπότητα σε αυτόν τον φαύλο κύκλο ζομποποίησης μέσα από την φανταχτερή ταμπέλα της «ευκολίας»; Και η «ενέδρα» του COVID-19 τι επιφυλλάσει μακροπρόθεσμα και πόσα πράγματα θα μας κάνει να τα αναθεωρήσουμε ή να τα ξεχάσουμε;
Η τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου κι όχι το αντίθετο
Η ζωή ξεκίνα και τελειώνει συνήθως στα νοσοκομεία αλλά σε όλο το ενδιάμεσο ανθίζει στους χώρους εστίασης όπου ο άνθρωπος γελάει, κλαίει, γιορτάζει, διασκεδάζει, τσακώνεται, μονοιάζει και γενικά βιώνει τα συναισθηματικά δώρα της ζωής. Ο Hemingway έγραφε στο Sloppy Joe της Φλόριντα και ο Τόλκιν στο Eagle & Child της Οξφόρδης. Τα πρώτα speakeasy μπαρ την περίοδο της ποτοαπαγόρευσης έδωσαν την δυνατότητα σε γυναίκες να εργαστούν στο χώρο δημιουργώντας έτσι τις συνθήκες τις γυναίκειας απελευθέρωσης. Η έναρξη κατοχύρωσης δικαιωμάτων της LGTB κοινότητας ξεκίνησε από τις εξεγέρσεις στο Stonewall μπαρ της Νέας Υόρκης το 1960. Με λίγα λόγια, κάθε σημαίνουσα αλλαγή στην ανθρωπότητα έγινε από κοντά, έγινε δια ζώσης, έγινε από ανθρώπους. Δεν έγινε από chips και σίγουρα δεν έγινε πίσω από μια οθόνη. Για τον λόγο αυτό, όλοι μας θα πρέπει να επιτρέψουμε στην τεχνολογία να μπει στη ζωή μας όσο χρειάζεται και όσο αυτή εξυπηρετεί εμάς. Όχι το αντίθετο. Και σίγουρα ελπίζουμε στην ημέρα που θα μπορούμε να αγκαλιαστούμε και πάλι, χωρίς μάσκες, χωρίς φόβο, χωρίς να είναι προτεραιότητα η selfie. Απολαμβάνοντας την ζωή όπως αυτή προοριζόταν για εμάς: ανθρώπινα.
