Είναι σχεδόν μεσάνυχτα. Έχω βουρτσίσει τα δόντια μου, το τηλέφωνό μου φορτίζει στο κομοδίνο και αφού μουρμουρίζω κάτι αόριστα τρυφερό με το αγόρι μου, έρχεται η ώρα για ύπνο.
«Τι ακούμε απόψε;» ρωτάει.
Τα τελευταία επτά χρόνια, κοιμάμαι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο – με μια τηλεοπτική σειρά στο παρασκήνιο. Έτσι, καθώς το θεματικό τραγούδι των Friends ζωντανεύει στο υπνοδωμάτιό μας, νιώθω να με παίρνει ο ύπνος.
Παρόλο που τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη συγκεκριμένη συνήθεια ύπνου είναι λίγα και αραιά, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι, το 2011, μια μελέτη που ανατέθηκε από το Εθνικό Foundation Ύπνου στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι το 60% των Αμερικανών παρακολουθούν τηλεόραση αμέσως πριν κοιμηθούν «κάθε βράδυ ή σχεδόν κάθε βράδυ». Και το γεγονός ότι δεν είναι ασυνήθιστο το βλέπουμε μέσα από άρθρα όπως «17 χαλαρωτικά shows στο Netflix για να κοιμηθείς» ή «10 Podcasts που θα σε βοηθήσουν να κοιμηθείς» να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, σωστά;
Σε μια προσπάθεια να κάνω τη δική μου έρευνα, πόσταρα μια άκρως αντιεπιστημονική δημοσκόπηση με τους φίλους μου στο Instagram, πολλοί από τους οποίους απάντησαν λέγοντας ότι και αυτοί χρειάζονται κάποια τηλεοπτική εκπομπή ή γενικότερα κάτι να παίζει στο παρασκήνιο για να κοιμηθούν. Ακόμα πιο ενδιαφέρον, όταν ρωτήθηκαν γιατί, οι περισσότεροι είπαν ότι αυτός ο θόρυβος είναι ο μόνος τρόπος για να ηρεμήσουν τον έντονο εσωτερικό μονόλογό τους.
«Για μένα, ξεκίνησε με τα ηχητικά βιβλία του Χάρι Πότερ. Μέχρι τα 17 μου, δεν μπορούσα να κοιμηθώ χωρίς αυτά», εξηγεί μια φίλη μου που μένει μόνιμα στο Λονδίνο, για την αδυναμία της να κοιμηθεί χωρίς θόρυβο, η οποία χρονολογείται από τα εφηβικά της χρόνια. «Τώρα τείνω να βάζω απλώς το Netflix ή κάτι στο Youtube. Ξέρω ότι όλοι λένε ότι το να κοιμάσαι με την τηλεόραση είναι κακό για σένα, αλλά υπάρχει κάτι πραγματικά καταπραϋντικό σε αυτό. Πραγματικά αγχώνομαι και αν δεν το κάνω, περνάω όλη τη νύχτα απλώς ξαναζώντας τη μέρα μου, πανικοβλημένη για όλα όσα είπα ή έκανα».
«Δεν είναι τόσο ασυνήθιστο όσο νομίζετε», με διαβεβαιώνει η ψυχολόγος κυρία Μαίρη Παπαδοπούλου. «Εάν είστε ανήσυχοι, τότε συχνά θα διαπιστώσετε ότι το μυαλό σας πηγαίνει σε υπερβολική λειτουργία [όταν προσπαθείτε να κοιμηθείτε]. Μπορεί να αισθάνεστε υπερένταση και το να έχετε κάτι που να αποσπά την προσοχή σας από αυτό μπορεί να βοηθήσει μερικούς ανθρώπους».
Η Δρ Παπαδοπούλου, που ειδικεύεται στο άγχος μεταξύ των νέων, προσθέτει: «Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος και το άγχος σας μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο σε αυτό».
Σύμφωνα με τη μελέτη του Εθνικού Foundation Ύπνου στις ΗΠΑ, «Οι αγχώδεις διαταραχές συνδέονται έντονα με προβλήματα ύπνου». Είναι λίγο φαύλος κύκλος, εξηγεί: «Η ανησυχία και ο φόβος συμβάλλουν σε μια κατάσταση υπερδιέγερσης στην οποία ο νους αγωνίζεται και η υπερδιέγερση θεωρείται ότι είναι ένας κεντρικός παράγοντας στην αϋπνία. Τα προβλήματα ύπνου μπορεί να γίνουν μια πρόσθετη πηγή άγχους, που καθιστά πιο δύσκολο το να κοιμηθείς».
Η Κατερίνα, 30 ετών, από την Αθήνα, μπορεί σίγουρα να αναγνωρίσει την αίσθηση ενός μυαλού που δεν ησυχάζει. Στην πραγματικότητα, λέει, «θα είμαι εξαντλημένη, αλλά θα νιώθω ότι ο εγκέφαλός μου κάνει ένα εκατομμύριο μίλια την ώρα». Η λύση της; «Παρακολουθώ κυρίως κάτι που έχω ξαναδεί. Νομίζω ότι είναι η εξοικείωση που κάνει το κόλπο. Αισθάνομαι μια ασφάλεια».