Εμπνέεται από ότι του μιλάει στην ψυχή, ενώ τα έργα του εκφράζουν ότι με λόγια δεν μπορεί να ειπωθεί. Ένας καλλιτέχνης που διατηρεί την παιδικότητα της ψυχής του, κι αυτή την παιχνιδιάρικη και προβοκατόρικη του ενέργεια, αποτυπώνει στον φωτογραφικό καμβά. Το γυμνό σώμα αποκτά στις φωτογραφίες του μια ιδιότυπη αθωότητα και μας μιλάει για την ελευθερία της έκφρασης και την αποδοχή του διαφορετικού μέσα από μια μοναδική αισθητική.
Η καλλιτεχνική παρουσία του Κωστή Φωκά είναι τόσο έντονη, που έργα του έχουν φιλοξενηθεί σε σημαντικές εκθέσεις ανά τον κόσμο, όμως ο ίδιος παραμένει το ίδιο απλό αγόρι, με ανησυχίες, ρομαντική διάθεση, ανάγκη για έκφραση και αγάπη για την τέχνη.
Είχα την χαρά να τον ξανασυναντήσω μετά από πολλά χρόνια και να μιλήσουμε για τις επιρροές, τα γυμνά κορμιά που πρωταγωνιστούν στις φωτογραφίες του, τα όνειρα και τους στόχους του.
Ποια είναι τα highlights που εσύ ξεχωρίζεις στην έως τώρα πορεία σου;
Το 2018 όταν πήρα μέρος σε μία ομαδική έκθεση στο μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι. Ήταν μία πολύ δυνατή εμπειρία που θα θυμάμαι για πάντα με πολύ άγχος και ανασφάλεια αλλά και ένα πολύ όμορφο συναίσθημα χαράς και ικανοποίησης. Επίσης ότι έχω καταφέρει να συμμετάσχω σε ομαδικές εκθέσεις, δίπλα σε καλλιτέχνες που θαυμάζω, όπως ο Nobuyoshi Araki, Nan Goldin, Pierre et Gilles, Juergen Teller, Herb Ritts και αρκετούς ακόμα. Αυτά ξεπέρασαν τις προσδοκίες μου, αν και είμαι αρκετά φιλόδοξος με πολλή φαντασία.
Γνωριζόμαστε από μικρά παιδιά και πάντα ήσουν πολύ δημιουργικός. Πώς και επέλεξες τη φωτογραφία ως μέσο έκφρασης;
Είσαι από τις πρώτες μου φίλες, νομίζω ότι σε ξέρω από την ημέρα που γεννήθηκα και μαζί βιώσαμε τις πρώτες, κατά κάποιο τρόπο, καλλιτεχνικές μας ανησυχίες, δημιουργώντας χορογραφίες και ακούγοντας μουσική σε πολύ μικρή ηλικία. Η μουσική έπαιξε τεράστιο ρόλο στην ζωή μου, ήταν το πρώτο ερέθισμα που πήρα από την τέχνη. Από πολύ μικρή ηλικία συνειδητοποίησα, ότι η τέχνη με επηρεάζει και με οδηγεί κατά κάποιο τρόπο. Τα μουσικά βίντεο στο MTV και τα περιοδικά ήταν οι φίλοι μου και συντροφιά μου στην διάρκεια της εφηβείας. Περνούσα ατελείωτες ώρες παρέα με κάποιο περιοδικό κοιτάζοντας φωτογραφίες. Έτσι άρχισε να διαμορφώνεται η αισθητική μου και η αντίληψή μου σε αρκετά μικρή ηλικία. Η φωτογραφία με επέλεξε, έτσι νιώθω. Ήρθε χωρίς δεύτερη σκέψη, κάπως βιωματικά, μέσα από τον χρόνο που περνούσα με τους φίλους μου. Θέλαμε να είμαστε δημιουργικοί, έτσι έπαιρνα μία φωτογραφική μηχανή και κάπως ξεκίνησα να τους βγάζω φωτογραφίες. Προσποιούμασταν, αυτοί τα μοντέλα κι εγώ τον φωτογράφο. Έχω συνειδητοποιήσει ότι η αμεσότητα και ο ρεαλισμός, είναι τα στοιχεία που με κερδίζουν στην φωτογραφία. Είναι ένα ντοκουμέντο της συγκεκριμένης στιγμής, στο συγκεκριμένο τόπο με τους συγκεκριμένους ανθρώπους. Η δουλειά μου έχει σε μεγάλο βαθμό την μορφή ενός ημερολογίου. Είναι ξεκάθαρα ένας τρόπος να κρατήσω τις αναμνήσεις μου.
Ποια ήταν τα ερεθίσματα εκείνα που σε οδήγησαν πιστεύεις να αποκτήσεις την αισθητική που περνάς μέσα στις φωτογραφίες σου;
Η αγάπη μου για την τέχνη ξεκίνησε σε πολύ μικρή ηλικία, τότε όταν ούτε εγώ ακόμα είχα καταλάβει πόσο μεγάλη επιρροή μπορούσε να έχει στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα και στον τρόπο που θέλω να ζήσω την ζωή μου. Η αισθητική μου διαμορφώθηκε μέσα στα χρόνια από πολύ διαφορετικά πράγματα, από τα μουσικά videos του MTV μέχρι την ιστορία της τέχνης ή ακόμα και την πορνογραφία. Ακόμα και σήμερα οτιδήποτε μου τραβήξει το ενδιαφέρον είναι πηγή έμπνευσης για εμένα. Αποθηκεύεται στον σκληρό μου δίσκο και κάποια στιγμή με έναν ενστικτώδες τρόπο, βγαίνει προς τα έξω.
Για κάθε καλλιτέχνη, τα έργα του είναι η φωνή του. Τι είναι αυτό που εκφράζουν για σένα τα έργα σου και τι θα ήθελες να επικοινωνήσεις μέσω αυτών;
Η δουλειά μου είναι πολύ συνδεδεμένη με την ύπαρξή μου, με τις σκέψεις μου και τον τρόπο που μεγαλώνω και υπάρχω. Στον τρόπο που συμβάλω ζώντας μέσα στην κοινωνία. Μέσα από αυτή επικοινωνώ αυτά που δεν μπορώ να πω με λόγια. Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να γίνω μέρος μιας συλλογικής, πιο δυνατής φωνής που αναζητά την αλλαγή προς το καλύτερο, το μεγαλύτερο και το σημαντικότερο.
Στα έργα σου πρωταγωνιστής είναι το γυμνό, το οποίο το αποδίδεις με ένα πραγματικά ξεχωριστό, σχεδόν χιουμοριστικό τρόπο. Τι συμβολίζει για σένα το γυμνό και γιατί το επέλεξες σαν κύριο συστατικό στα έργα σου; Τα έργα σου έχουν στόχο να σοκάρουν ή να απενοχοποιήσουν το γυμνό;
Τα γυμνά σώματα αποδίδουν την ελευθερία της έκφρασης με ένα πολύ ειλικρινή τρόπο. Βγάζοντας τα ρούχα ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος αλλά και ταυτόχρονα ελεύθερος. Θέλω να συνδέσω το γυμνό σώμα με διαφορετικές έννοιες, πέρα από το σεξουαλικό στοιχείο. Ένα γυμνό σώμα, όπως έχει δείξει η ιστορία, είναι άμεσα συνδεδεμένο με πολλά πράγματα που έχουν να κάνουν με την κοινωνικό-πολιτική κατάσταση. Η απενοχοποίηση είναι μία έννοια που με ενδιαφέρει πολύ. Ζούμε σε μία κοινωνία που μας έχει επιβάλει την ενοχή στον τρόπο με τον οποίο ζούμε και αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Πολύς κόσμος μέχρι και σήμερα σοκάρεται στην εικόνα ενός γυμνού σώματος και είναι κάπως οξύμωρο αυτό αν σκεφτείς ότι η ελληνική αρχαία τέχνη, με την οποία όλοι μεγαλώσαμε, εξυμνούσε το γυμνό σώμα, την δύναμη, την φυσικότητα και την ομορφιά της ανθρώπινης ύπαρξης.
Σε έχουν κατακρίνει ποτέ για αυτό που αποδίδεις στις φωτογραφίες σου;
Ναι έχω ακούσει πολλές διαφορετικές απόψεις κατά καιρούς. Βλέπω κόσμο που αντιδρά θετικά και μου δίνει μεγάλη χαρά αλλά και δύναμη. Από την άλλη έχω έρθει αντιμέτωπος και με αρκετά αρνητικά σχόλια κι αυτό γιατί το γυμνό σώμα μέχρι και σήμερα προκαλεί αντιδράσεις γιατί είναι συνδεδεμένο με το σεξουαλικό στοιχείο. Υπάρχει σε μεγάλο βαθμό συντηρητισμός, ο κόσμος δύσκολα αποδέχεται την διαφορετικότητα κι αυτό είναι κάτι που με αφορά γιατί το βιώνω και σε προσωπικό επίπεδο. Αν μπορώ να γίνω μέρος στο να αρχίσει να αλλάζει αυτό θα είμαι πολύ χαρούμενος, θέλω να συμβάλω σε αυτό.
Περνάς κάποιο βαθύτερο μήνυμα μέσα από τα έργα σου;
Δεν ξέρω πόσο βαθύ και πόσο σημαντικό είναι αυτό που κάνω ή αυτό που θέλω να πω μέσα από το έργο μου. Για εμένα είναι σίγουρα, αν αυτό αρκεί. Ξέρω ότι θέλω να επικοινωνήσω και να συνδεθώ. Είναι αυτό που κι εγώ ανακαλύπτω μέσα στην πορεία των χρόνων ή τουλάχιστον προσπαθώ να ανακαλύψω. Αν έπρεπε να περάσω κάποιο μήνυμα, θα ήθελα να είναι αυτό της αποδοχής και της ελευθερίας.
Από πού αντλείς ερεθίσματα για τη δουλειά σου;
Αυτό που με εμπνέει πολύ, είναι οι μεγάλοι καλλιτέχνες και προσωπικότητες. Εκεί βρίσκω έμπνευση. Σε ανθρώπους που έχουν το θάρρος και την ανάγκη να μοιράζονται τις ιστορίες τους και τους ενδιαφέρει το κοινό καλό.
Πως επιλέγεις τα άτομα που απαθανατίζεις στα έργα σου; Σε ιντριγκάρει κάτι επάνω τους;
Επιλέγω να συνεργάζομαι με ανθρώπους που έχουν κατά κάποιο τρόπο αντίστοιχες ανησυχίες με εμένα και μπορούμε και επικοινωνούμε σε ένα ιδεολογικό επίπεδο. Άνθρωποι με τους οποίους μας συνδέουν παρόμοια βιώματα ή κατά κάποιο τρόπο έχουμε κοινές προθέσεις. Τις περισσότερες φορές αυτό που με ιντριγκάρει είναι η προσωπικότητα και ο τρόπος έκφρασης. Και για αυτό τον λόγο επιλέγω να έχω σταθερούς συνεργάτες. Προτιμώ να δημιουργώ προσωπική σχέση με τα μοντέλα μου, δεν θέλω να είναι κάποιοι άγνωστοι. Οι περισσότεροι είναι από πριν ή γίνονται φίλοι μου στην πορεία. Είναι σχέση εμπιστοσύνης και συναισθημάτων. Δημιουργούμε κοινές αναμνήσεις και στιγμές. Τους θαυμάζω και τους σέβομαι. Μου δανείζουν το σώμα τους και εκτίθενται μπροστά στον φακό μου, κάτι το οποίο εκτιμώ σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Τι είναι τέχνη για εσένα;
Είναι τρόπος ζωής. Ζω μέσα από αυτή και μέσα σε αυτή. Σκοπός μου είναι να μετατρέψω την ζωή μου σε τέχνη και να καταφέρω να εμπνεύσω.
Πιστεύεις στις μέρες μας υπάρχει τέχνη, ικανή να περάσει μηνύματα και να επηρεάσει ριζικά την ψυχή και το μυαλό του κοινού;
Ναι, πιστεύω υπάρχει τέχνη που επηρεάζει, εμπνέει και μιλάει στην ψυχή του κόσμου σήμερα. Και ίσως τώρα περισσότερο από ποτέ. Από πάντα πιστεύω ότι η τέχνη αντικατοπτρίζει την κοινωνική κατάσταση του τόπου σε μεγάλο βαθμό, και πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει και σήμερα. Έχει υποχρέωση, στις μέρες μας πιο πολύ από ποτέ, να συμβαδίζει, να ανοίγει διάλογο, να συνυπάρχει αλλά και να επηρεάζει όσο αυτό είναι δυνατό. Την τέχνη την χρειαζόμαστε στην ζωή μας και η τέχνη είναι παντού, δεν είναι μόνο μέσα στα μουσεία και στα θέατρα.
Περιμένουμε κάποιο upcoming event, ή κάποια νέα δουλειά;
Δουλεύω ένα λεύκωμα που θα περιέχει μια μεγάλη συλλογή από φωτογραφίες μου, από την μέχρι τώρα πορεία μου. Το να καταφέρω να εκδώσω την δουλειά μου, μου δίνει μεγάλη χαρά αλλά και δύναμη να συνεχίσω να κάνω αυτό που αγαπώ. Οι εκδόσεις είναι ένα μέσο που με ενδιαφέρουν πολύ μελλοντικά. Έχει την διαφορά από μία έκθεση ότι αντέχει στην διάρκεια του χρόνου, μπαίνει στα σπίτια του κόσμου και συνυπάρχει μαζί τους, στην καθημερινότητα τους. Γίνεται μέρος της ζωής τους.
Τι όνειρα έχεις για το μέλλον;
Θέλω να συνεχίσω να είμαι ανήσυχος σαν μικρό παιδί και να ψάχνω με τον ίδιο ενθουσιασμό.
