Escape Rooms & Αυτογνωσία – Γράφει η Μαρία Μαραγκοπούλου

Τα δωμάτια απόδρασης σε καλούν να βγεις από την ρουτίνα σου, από το ‘’κουτί’’ (τη καθημερινότητά σου, το σπίτι), να κάνεις κάτι το διαφορετικό και ‘’να σκεφτείς έξω από το κουτί’’ («think outside of the box»). Να φύγεις από τις όποιες οθόνες που σε κρατούν καθηλωμένο και αποκομμένο. Να δράσεις και να διαδράσεις, να συναντηθείς με ανθρώπους (να συναντήσεις φίλους, να γνωρίσεις καινούργιους ανθρώπους με κοινά με εσένα ενδιαφέροντα). Να γίνεις εσύ επίσημα, ο πρωταγωνιστής. Να ζήσεις την περιπέτεια. Να τιμήσεις και να υπερασπιστείς την ζωή σου. Να γίνεις ο ήρωας. Όπως όταν ήμασταν παιδιά. Πολύ συχνά όσοι αγαπούν τα δωμάτια απόδρασης, αναφέρουν ως πρώτο λόγο την επαναβίωση παιδικού ομαδικού παιχνιδιού. Τότε που ως παιδιά, είχαμε στις γειτονιές μας ένα σπίτι που λέγονταν ότι είναι στοιχειωμένο, ή τότε που παίζαμε κλέφτες και αστυνόμους ή κρυφτό ή το παιχνίδι του χαμένου θησαυρού ή κυνηγητό… Για να το καταφέρεις χρειάζεται να παίξεις ομαδικά: να επικοινωνήσεις – όταν πρέπει ή να δουλέψεις μόνος όταν χρειάζεται, να δεχτείς τον άλλο, που δεν είναι όμοιος με σένα, να ενώσεις τις δυνάμεις σου μαζί του και να επιτρέψεις στον εαυτό σου αυτό που κάναμε παιδιά: Την δοκιμή και το λάθος. Μέσα από αυτό θα μάθεις να παρατηρείς, θα μάθεις πώς να καταστρώσεις το δικό σου σχέδιο, θα αποκτήσεις εμπειρία, θα αναπτύξεις την δημιουργικότητά σου, θα βρεις λύσεις, θα αξιοποιήσεις το μυαλό σου –  το σώμα σου, τις ικανότητες και τις δυνατότητές σου, θα αποδράσεις από την καθημερινότητα… Και όλα αυτά «μέσα σε μια ομάδα που ανήκεις». Μαθαίνεις να υπάρχεις σε ομάδα και η ομάδα μαθαίνει να υπάρχει για σένα… Μαθαίνεις να γνωρίζεις το πώς σκέφτονται και το πώς λειτουργούν οι άλλοι, πως αντιδρούν, από αυτό μαθαίνεις και εσένα. Τι δικό τους θα το ήθελες και για σένα; Πως θα σε εξελίξεις πλάι τους; Το ίδιο και στην ψυχοθεραπεία. Ο άνθρωπος μαθαίνει να παίζει ξανά, ομαδικά. Στην ατομική θεραπεία, δεν είναι πια μόνος, ο θεραπευτής είναι εκεί. Η μοναξιά και ο ατομικισμός καταργούνται, χωρίς να καταργείται η ατομικότητα. Σύμμαχος, αρωγός, οδηγός. Παρών να βοηθήσει, να δώσει στοιχεία για την συνέχεια της διαδρομής. Στην ομαδική και οικογενειακή θεραπεία, η αξιοποίηση των άλλων μελών της ομάδας, δίνει πολλές φορές την λύση που χρειάζομαι. Το δικό μου ‘’κλειδί’’, μήπως το έχει ο άλλος; Και μέσα από την παραδοχή αυτή, μαθαίνω να γίνομαι εφευρετικός, να επικεντρώνομαι στην επίλυση της κάθε δυσκολίας και του κάθε προβλήματος, να συγκεντρώνομαι, να με συγχωρώ όταν κάνω λάθη ή δεν τα καταφέρνω και να συγχωρώ και τους άλλους… Στην διαδρομή αυτή, συναντώ στοιχεία βοηθητικά ή παγίδες που με καθυστερούν ή με μπερδεύουν. Το ίδιο και στην θεραπεία. Αν π.χ. στην θεραπεία ζευγαριών, παλεύω για την συντροφική μου σχέση και ενώ έχω κάνει κάποια βήματα, επιστρέψω σε μια προηγούμενη δυσλειτουργική συμπεριφορά κατηγορώντας τον άλλο ότι εκείνος φταίει, πέφτω σε μια παγίδα, παλινδρομώ. Πως θα αποφύγω τις παγίδες; Σίγουρα το ‘’μαζί’’, η     ομαδικότητα μου δίνει περισσότερα από όσα μπορώ εγώ ατομικά να δω, να σκεφτώ, να καταλάβω. Όλη αυτή η περιπέτεια, τόσο στα escape rooms, όσο και στην θεραπεία ανεβάζει την αδρεναλίνη. Στην θεραπεία πολλές φορές οι ανακαλύψεις είναι τόσο συγκλονιστικές και οι στιγμές τόσο δυνατές που νιώθω ευγνώμων και τόσο τυχερή και ευλογημένη, που είμαι παρούσα σε τέτοιες διεργασίες, σε συγκλονιστικές μεταμορφώσεις των ανθρώπων που αλλάζουν, που συνειδητοποιούν, που λυτρώνονται. Αυθεντικές, δυνατές στιγμές. Ανθρώπων στιγμές…

 

Η κάθε εταιρία, έχει συνήθως πολλά ERs και για το καθένα από αυτά έχει φτιάξει έναν συγκεκριμένο χώρο, με μια συγκεκριμένη συνθήκη: Βρίσκεσαι σε υποβρύχιο, κάτω από την θάλασσα και έχεις 60’ να αποδράσεις πριν τελειώσει το οξυγόνο. Ή βρίσκεσαι κλειδωμένος σε ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο και ψάχνεις να βρεις το γράμμα του τελευταίου εξερευνητή που το επισκέφθηκε για να βρεις την μυστική έξοδο. Και πράγματι μπαίνεις σε αυτήν την συνθήκη. Βοηθούν τα σκηνικά, η μουσική υπόκρουση, το σενάριο, τα αντικείμενα, οι δοκιμασίες, οι γρίφοι, στα στοιχεία, οι μυρωδιές. Και φυσικά οι ηθοποιοί οι οποίοι όταν υπάρχουν (live acting – live performance), με την προσομοίωση βοηθούν ποικιλοτρόπως στην εξέλιξη της ιστορίας ( όπως πολλές φορές μπορεί ο θεραπευτής με role – playing να δουλέψει με τον θεραπευόμενο στο πως θα αντιμετωπίσει καταστάσεις π.χ. μια δύσκολη συζήτηση γονιού – παιδιού,  επίλυση συγκρούσεων, προβλήματα σχέσεων κ.λ.π). Για να παίξεις κλείνεις συγκεκριμένο ραντεβού, πας σε συγκεκριμένο χώρο, πληρώνεις συγκεκριμένο αντίτιμο, δέχεσαι την συγκεκριμένη συνθήκη. Αλλιώς πως; Πως θα πειστείς ότι είσαι σε υποβρύχιο, σε έπαυλη, σε καράβι, σε φυλακή, σε νησί; Άρα υπάρχει το πλαίσιο, τα όρια, το συμβόλαιο, η από κοινού σύμβαση μεταξύ παίχτη και ERκαι έτσι τελικά η βίωση νέων εμπειριών, έξω από την καθημερινότητα, τα τετριμμένα, την καθημερινή οπτική…  Η θεραπεία επίσης χρειάζεται την θεραπευτική συνθήκη (το θεραπευτικό setting)– τους συγκεκριμένους όρους  για να μπορεί να είναι ασφαλής και γόνιμη: χώρος, εχεμύθεια, αξιοπιστία και κατάρτιση θεραπευτή – ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, αμοιβή, θεραπευτικό συμβόλαιο κ.λ.π. Η θεραπευτική σχέση χρειάζεται να διασφαλίζεται από το θεραπευτικό setting. Ναι, δεν μπορεί να γίνει ψυχοθεραπεία σε καφετέρια, ναι δεν μπορεί να μην διασφαλίσεις την ανωνυμία των θεραπευόμενων, ναι δεν μπορεί να μην έχεις έναν χώρο που να είναι διαμορφωμένος ανάλογα και κατάλληλα με την θεραπευτική σου προσέγγιση – εξειδίκευση (ομαδική ψυχοθεραπεία, δραματοθεραπεία, παιγνιοθεραπεία, θεραπεία μέσω τέχνης, ψυχανάλυση κ.λ.π.), όπως δεν θα μπορούσες να παίξεις ER αν κάποιοι άνθρωποι δεν είχαν δουλέψει πολύ, δεν είχαν σκεφτεί, δεν είχαν σχεδιάσει και δημιουργήσει το κάθε δωμάτιο με πολύ προσοχή και επιμέλεια – για να μπορέσεις να ζήσεις την περιπέτεια και να μπεις σε αυτήν.