Οι πιθανότητες είναι ότι το’χεις κάνει συνειδητά ή ασυνείδητα – περιηγείσαι μανιακά σε αναρτήσεις, ειδήσεις και βίντεο που αποκαρδιώνουν για τις εξωφρενικές τιμές του φυσικού αερίου, την επικείμενη ύφεση, τους ιδιοτελείς πολιτικούς ή την επόμενη καταστροφική πανδημία. Αυτό το εμμονικό χόμπι που πιπιλίζει το χρόνο ονομάζεται doomscrolling. Και είναι μάλλον μια συνήθεια που πρέπει να αποβάλλεις, επειδή όλη αυτή η περιήγηση στην καταστροφή και την κατήφεια μπορεί να σε κάνει ένα μάλλον δυσάρεστο άτομο, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Τι είναι το doomscrolling;
Το doomscrolling είναι μια φανταχτερή λέξη που περιγράφει «μια κατάσταση στην οποία κάποιος αισθάνεται μια σχεδόν εμμονική επιθυμία να περιηγηθεί συνεχώς στις ροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δίνοντας προσοχή σε ανησυχητικές, καταθλιπτικές ή γενικά αρνητικές πληροφορίες», υπογραμμίζει ο Jacob T. Fisher, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα των Μέσων Ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις.
Ενώ το doomscrolling ουσιαστικά περιλαμβάνει έναν συνδυασμό καλών και κακών ειδήσεων, συνήθως είναι οι κακές, αρνητικές, τραγικές ή θλιβερές ειδήσεις που μας κρατούν το ενδιαφέρον, προσθέτει ο Joshua Klapow, Ph.D., ψυχολόγος και δημιουργός του Mental Drive. «Στην πραγματικότητα, παρακάμπτουμε τις θετικές ειδήσεις όταν βρισκόμαστε σε μια doomscrolling ψυχολογία».
Ενώ η προέλευση του doomscrolling είναι δύσκολο να εντοπιστεί, «είναι γενικά αποδεκτό ότι άρχισε να γίνεται δημοφιλής στο Twitter στα τέλη της δεκαετίας του 2010, αλλά δεν ξέσπασε σε γενικευμένο φαινόμενο μέχρι τις αρχές της πανδημίας COVID-19», λέει ο Fisher. Συμπτωματικά —ή όχι— η άνοδος του όρου «doomscrolling» συμπίπτει επίσης με την ανάπτυξη αλγορίθμων μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την καλύτερη κατανόηση των συνηθειών προβολής των χρηστών, προσθέτει.
Τι μας κρατά σε κύλιση;
Το doomscrolling δεν είναι μια νέα έννοια. Θυμάστε το 9-11; Εκατομμύρια Αμερικανοί κάθονταν κολλημένοι στις τηλεοράσεις τους παρακολουθώντας τις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Και ποιος οδηγός δεν θα επιβραδύνει στην Αττική Οδό, για να ρίξει μια ματιά στον απόηχο ενός τροχαίου ατυχήματος;
Τι μας κάνει τόσο περίεργους; «Γεννιέται από μια πολύ αρχέγονη, εξελικτική συμπεριφορά», λέει ο Klapow. «Μας ελκύουν τα θλιβερά, άσχημα, επικίνδυνα και τραγικά νέα γιατί χρησιμεύουν ως προστατευτικός σκοπός». Ο εγκέφαλός μας είναι σχεδιασμένος να είναι περίεργος για πράγματα που αντιλαμβανόμαστε ως κακά, ώστε να μπορούμε να μάθουμε από αυτά σε υποσυνείδητο επίπεδο, λέει.
Οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης το κατάλαβαν και δημιούργησαν αλγόριθμους για να κρατούν τους ανθρώπους ενεργούς σε αυτά, λέει ο Fisher, «καθώς όσο περισσότερο παρακολουθείς ένα συγκεκριμένο είδος περιεχομένου, τόσο πιο πιθανό είναι να λάβεις αυτό το περιεχόμενο στη ροή σου, καθώς συνεχίζεις να κάνετε κύλιση”.
Doomscrolling: Εμμονή ή Εθισμός;
Το doomscrolling είναι σπάνια μια σκόπιμη ενέργεια. «Είναι περισσότερο μια εμμονή παρά ένας εθισμός», λέει ο Klapow. Οι εμμονές ορίζονται ως τελετουργικές ρουτίνες που γίνονται μέρος της καθημερινής ζωής. Γενικά έχουν τις ρίζες τους στον φόβο ότι αν δεν ακολουθηθεί η ρουτίνα, μπορεί να συμβεί κάτι κακό.
Τι μπορεί να φοβούνται οι doomscrollers; Σύμφωνα με μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, το doomscrolling συχνά συνδέεται με το φόβο της απώλειας (FOMO) που έχει ως αποτέλεσμα την επιθυμία να παραμένει κάποιος συνεχώς συνδεδεμένος με το smartphone του.
Οι ερευνητές δεν είναι προς το παρόν τόσο επικεντρωμένοι στις συναισθηματικές επιπτώσεις του doomscrolling, έτσι δεν μπόρούν να καταλήξουν στο συμπέρασμα εάν η δράση προκαλεί άγχος. Ωστόσο, προτείνουν ότι το doomscrolling και το άγχος μπορεί να τρέφονται το ένα από το άλλο.
Ανεξάρτητα από αυτό, το να χαζεύεις αρνητικές πληροφορίες για ώρες μπορεί να καταστρέψει τη συναισθηματική σου ευεξία, οδηγώντας σε «αρνητικά συναισθήματα, κυνισμό για τον κόσμο, εκνευρισμό και θυμό και μια γενική συναισθηματική κατάσταση αρνητικότητας που συχνά παραμένει για ώρες ή μέρες μετά από μια είδηση», λέει ο Klapow. «Θολώνει την αντίληψή μας για τον κόσμο παρασύροντάς μας στο πραγματικό, αλλά μόνο ένα μέρος, του κόσμου – στο αρνητικό μέρος».
Πώς να σταματήσεις το doomscrolling
Λάβε καταρχάς υπόψη ότι το doomscrolling είναι μια ασυνείδητη συμπεριφορά. «Πρέπει να σταματήσουμε τον φαύλο κύκλο», λέει ο Klapow. «Ήχοι, αλλαγές στην online συμπεριφορά, αλλαγές στη ρουτίνα μας – όλα θα βοηθήσουν στην αποφυγή της κατάστασης όπου βρισκόμαστε μια ώρα αργότερα κάνοντας κύλιση, κύλιση και κύλιση».
Μερικοί τρόποι για να σπάσεις αυτή τη μορφή ύπνωσης με κύλιση στις αρνητικές ειδήσεις είναι η ρύθμιση ενός δυνατού συναγερμού που περιορίζει τον χρόνο κύλισης ή αφήνοντας το smartphone σου σε άλλο δωμάτιο. «Ωστόσο, υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι αυτά τα πράγματα θα σας βοηθήσουν πραγματικά να κόψετε τη συνήθεια», λέει ο Fisher.
«Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έχουν σχεδιαστεί τεχνηέντως (από μερικούς από τους πιο έξυπνους και καλοπληρωμένους ανθρώπους του κόσμου) για να τραβούν την προσοχή και να κρατούν την προσοχή, οπότε μπορεί να νιώθετε ότι δίνετε μια δύσκολη μάχη.” σημειώνει.
Ποια είναι η λύση; «Πιστεύω ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι οι χρήστες τους έχουν τη δυνατότητα να δομούν την ψηφιακή τους ζωή με τρόπο που τους επιτρέπει να διατηρούν την πνευματική τους υγεία και να επικεντρώνονται σε αυτό που τους ενδιαφέρει», προσθέτει. «Το doomscrolling, όπως και άλλες δυνητικά επιζήμιες πρακτικές αναζήτησης και ανταλλαγής πληροφοριών στο διαδίκτυο, συχνά πλαισιώνεται ως ατομική ευθύνη, αλλά είναι σημαντικό να το δούμε ως μια φυσική εκροή του επιχειρηματικού μοντέλου που τροφοδοτεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Μια άλλη ιδέα: Πρόσθεσε μερικά παιχνίδια για κινητά στην αρχική οθόνη του τηλεφώνου σου και άνοιγε αυτά αντί για τις εφαρμογές σας ειδήσεων ή κοινωνικών μέσων. Μια αρθρογράφος μας διαπίστωσε ότι αυτό θεραπεύει το doomscrolling της.
Πηγή: howstuffworks.com
